Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Mourelo(-de-Chaco)
Solanum chacoense
Solanaceae
Nom en français : Morelle-de-Chaco.
Descripcioun :Aquesto mourelo, que nous vèn d'Americo dóu miejour, s'èi naturalisado au nostre despièi gaire. Es estado visto soulamen à Marsèiho. Coume sa cousino la tartiflo vo poumo-de-terro, a li fueio descoupado, pamens i'a ges de tros entre li fueioun e subretout douno quàsi pas de tubercule.
Usanço :Proche de Solanum tuberosum, aquesto planto es utilisado pèr ameiouri la resistànci au dourifore e i malautié (virus). De cop que i'a, s'espandis di labouratòri.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Solanum
Famiho : Solanaceae
Ordre : Solanales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,3 à 0,8 m
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Avoust à nouvèmbre
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Sud
Ref. sc. : Solanum chacoense Bitter., 1912